Qing-Bin Lu, naučnik sa Univerziteta Vaterlo u Ontariju, u Kanadi, otkriva da se velika ozonska rupa koja traje tokom svih godišnjih doba nalazi iznad tropa i da je otprilike sedam puta veća od prolećne antarktičke ozonske rupe. Ozonsku rupu definišemo kao područije u stratosferi gde je gubitak ozona veći od 25% u odnosu na „neoštećene“ delove stratosfere.
Luovo zapažanje ozonske rupe je iznenađenje za njegove kolege u naučnoj zajednici, jer nije bilo predviđeno konvencionalnim modelima koji simuliraju dešavanja u atmosferi. „Tropi čine polovinu površine planete i dom su oko polovini svetske populacije, pa postojanje ove ozonske rupe može predstavljati veliku zabrinutost“ izjavio je Qing-Bin Lu.
Kao i kod antartičke, kod ozonske rupe nad tropima, ozon nije u potpunosti odsutan, ali su njegove koncentracije značajno smanjene, a u centru ozonske rupe, gde gubitak ozona ide i do 80%. Preliminarni izveštaji pokazuju da nivoi oštećenja ozona u ekvatorijalnim regionima već ugrožava velike populacije i povezano UV zračenje koje dopire do ovih regiona je daleko veće od očekivanog.
Sredinom 1970-ih, atmosferska istraživanja su pokazala da bi ozonski omotač, koji apsorbuje većinu sunčevog ultraljubičastog zračenja, mogao biti osiromašen zbog industrijskih hemikalija, prvenstveno hlorofluorougljenika (CFC). Ozonska rupa na Antarktiku, otkrivena 1985. godine, potvrdila je oštećenje ozona uzrokovano CFC-om. Iako su zabrane takvih hemikalija pomogle u usporavanju uništavanja ozona, dokazi sugerišu da oštećenje ozona postoji i dalje. Lu ističe da bi se ovo otkriće moglo pokazati ključnim za bolje razumevanje globalnih klimatskih promena.
Kao posledica oštećenja ozonskog omotača može doći do povećanja prizemnog UV zračenja, što može povećati rizik od raka kože i katarakte kod ljudi, kao i oslabiti imuni sistem, smanjiti poljoprivrednu produktivnost i negativno uticati na osetljive vodene organizme i ekosisteme.
Photo by Richard Gatley on Unsplash
